Έχετε διερωτηθεί ποτέ για ποιο λόγο δημιουργούμε ερωτικές σχέσεις στη ζωή μας; Για ποιο λόγο «τα φτιάχνουμε» με «το παιδί απέναντι», για ποιο λόγο χρησιμοποιούμε τόση ενέργεια, τόσο χρόνο, τόσο χρήμα πολλές φορές και τόσο ιδρώτα φυσικά για να δημιουργήσουμε και να διατηρήσουμε μια ερωτική σχέση; Βέβαια, η ερώτηση αυτή θα απαντιούνταν πολύ πιο εύκολα κάποια χρόνια πριν. Δημιουργούμε ερωτικές σχέσεις θα λέγαμε για να βρούμε και να «τσακώσουμε» κατάλληλο σύντροφο για γάμο και άλλα τινά «παρατράγουδα». Στο σημείο αυτό θέλω να ξεκαθαρίσω πως δεν είμαι (ακόμα!) εναντίον του θεσμού του γάμου, όσους αποτυχημένους γάμους κι αν συναντώ καθημερινά μέσα από τη δουλειά μου. Ο γάμος είναι ένας θεσμός που διατηρήθηκε μέσα από αιώνες και αιώνες κοινωνικών αλλαγών και μετασχηματισμών, άρα υπηρετεί σημαντικές ανάγκες του ανθρώπινου είδους, γιατί όχι και επιθυμίες. Από την άλλη όμως, σήμερα οι ερωτικές σχέσεις είναι σε μεγάλο βαθμό αποκομμένες από την ευθεία του γάμου και πολλοί από εμάς βρίσκουμε τον εαυτό μας να ζει για μεγάλα διαστήματα της ζωής του μέσα σε μια ερωτική σχέση, χωρίς αυτή να καταλήγει στο γάμο.
Και διερωτάται η γιαγιά μου κι η γιαγιά σας και η κουτσομπόλα κυρία από τη γειτονιά σας, τι γυρεύει αυτή η κοπέλα από τη ζωή της ο ένας της μύρισε, ο άλλος της ξίνισε και όχι από μακριά, τους δοκίμασε κι όλας! Τι γυρεύει αυτός ο τύπος, που άνκαι τριαντάρης, μορφωμένος, επιτυχημένος στη δουλειά του, με καλά εισοδήματα και δικό του διαμέρισμα και μένει ακόμα μόνος και δεν έχει σπιτώσει καμία και δεν σκέφτεται ακόμα το γάμο; Τι περιμένει; Να γεράσει, να μην μπορεί ακόμα να κάνει παιδιά; ʼλλαξε ο κόσμος, η μέση ηλικία γάμου στατιστικά έχει ανεβεί και πολλοί νέοι άνθρωποι δημιουργούν ερωτικές σχέσεις χωρίς άμεσο σκοπό το γάμο.
Και ποιος είναι ο σκοπός των σχέσεων τελικά;
Πήρα την πρωτοβουλία για ένα μικρό, άτυπο γκάλοπ σε νέους ανθρώπους από 18-40 χρ. και οι απαντήσεις που πήρα ήταν οι εξής:
- Δημιουργούμε μια ερωτική σχέση για να μπορούμε να έχουμε σεξουαλική ζωή.
- Γιατί δεν αντέχουμε τη μοναξιά.
- Γιατί θέλουμε να έχουμε κάποιον να νοιάζεται για μας.
- Για να έχουμε παρέα ώστε να έχουμε όρεξη για να βγαίνουμε έξω, να πηγαίνουμε εκδρομές, να κοινωνικοποιούμαστε.
- Για να μοιραζόμαστε τα έξοδα με κάποιον που συγκατοικούμε.
- Για να μας φροντίζει μια γυναίκα, να μας πλένει, να μας μαγειρεύει κ.ο.κ.
- Επειδή ερωτευόμαστε.
Θα ξεκινήσω από τον τελευταίο λόγο. Η κινητήρια δύναμη πίσω από την δημιουργία μιας ερωτικής σχέσης είναι συνήθως το ερωτικό συναίσθημα. Αυτό όμως δεν αποτελεί καθαρό λόγο. Πολλοί ψυχολόγοι, όπως ο Adler , υποστήριζαν και υποστηρίζουν πως ερωτευόμαστε άτομα που υποσυνείδητα νιώθουμε πως θα ικανοποιήσουν τις ανάγκες μας της συγκεκριμένης στιγμής. ʼρα το ότι ερωτευόμαστε κάποιον δεν είναι λόγος για να δημιουργήσουμε ερωτική σχέση από μόνος του. Το γιατί τον ερωτευόμαστε είναι ο λόγος. Τον ερωτευόμαστε επειδή ταιριάζει στις προσδοκίες και τις ανάγκες μας. Επειδή είναι αυτό που θέλουμε από έναν σύντροφο στη συγκεκριμένη στιγμή. Γι αυτό, και αν ανασκοπήσουμε την ερωτική μας ζωή, είναι πολύ πιθανόν να βρούμε πως οι κατά καιρούς σύντροφοί μας δεν μοιάζουν πολύ μεταξύ τους. Διαφέρουν ο ένας από τον άλλο, ανάλογα με τη φάση που βρισκόμασταν την συγκεκριμένη στιγμή που τους επιλέξαμε.
Είναι φυσικό να διερωτηθεί κάποιος: «Μα, εμείς επιλέγουμε τους συντρόφους μας; Δεν υπάρχει η περίπτωση να μας επιλέξουν αυτοί;» Η άποψή μου είναι πως υποσυνείδητα είμαστε εμείς που επιλέγουμε τους συντρόφους μας, ακόμα κι αν είναι αυτοί που θα μας πλησιάσουν πρώτοι να μας φλερτάρουν. Ελκύουμε κοντά μας άτομα που ταιριάζουν στις προσδοκίες μας ανά πάσα στιγμή. Και φυσικά, όταν ελκύσουμε κάποιο άτομο που δεν ταιριάζει στις επιδιώξεις μας, τότε είναι που απορρίπτουμε την πρότασή του. Πόσες φορές δε συμβαίνει να μας φλερτάρει ένα αξιόλογο άτομο με πολλά καλά στοιχεία στο χαρακτήρα και τη συμπεριφορά του κι εμείς να μην το βρίσκουμε ελκυστικό; Αυτό σημαίνει πως στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, αυτό το πακέτο, αυτά τα καλά και κακά στοιχεία ανθρώπου, δεν είναι αυτό που επιθυμούμε να έχουμε στη ζωή μας. Ίσως επιθυμούμε κάποιο άλλο πακέτο, λιγότερο ελκυστικό στους άλλους, αλλά ιδιαίτερα ελκυστικό σε μας.
Ξεκινήσαμε να αναλύουμε τους σκοπούς δημιουργίας μιας σχέσης και καταλήξαμε στην ανάλυση της ελκυστικότητας, πράγμα το οποίο βρίσκω πολύ φυσικό, εφόσον η ελκυστικότητα μεταξύ των συντρόφων παίζει πρωταρχικό ρόλο τόσο στη δημιουργία όσο και στην διάλυση μιας σχέσης. Τα φτιάχνουμε με κάποιον επειδή «τον γουστάρουμε τρελά» και στο μέλλον τα χαλάμε μαζί του «επειδή πλέον δεν τον κάνουμε κέφι». Τι είναι αυτό που αλλάζει κατά τη διάρκεια μιας σχέσης και ο αρχικά ελκυστικός σύντροφος παρουσιάζεται απεχθής ή απλά απωθητικός στο τέλος; Τι συμβαίνει; Γιατί χωρίζουμε τον άλλον για τα ίδια ακριβώς στοιχεία του για τα οποία τα φτιάξαμε μαζί του; Γιατί οι σχετικές έρευνες αυτό επισημαίνουν. Πως τα στοιχεία της προσωπικότητας και του χαρακτήρα τα οποία στην αρχή μας τράβηξαν και μας φαίνονταν ως πλεονεκτήματα του νέου συντρόφου, αυτά είναι που μας απωθούν και μας ωθούν στο χωρισμό στο τέλος. Για παράδειγμα: ερωτευόμαστε κάποιον επειδή είναι ήσυχο παιδί και ήρεμος χαρακτήρας και στο τέλος τον χωρίζουμε επειδή είναι βαρετός και ανιαρός για μας. Ή πέφτουμε με τα μούτρα πάνω σε κάποιον που είναι σέξυ και έντονα ερωτικός και στο τέλος των χωρίζουμε επειδή κουραστήκαμε που έχει το μυαλό του μόνο πάνω στο σεξ. Ή μας ελκύει ένας άντρας με έντονη πυγμή και δυναμικό χαρακτήρα και στο τέλος τον χωρίζουμε επειδή είναι αυταρχικός και καταπιεστικός. Και πάει ο κατάλογος Και για τις γυναίκες: ερωτευόμαστε μια γυναίκα επειδή είναι καλή κοπέλα, «σπιθκιάσιμη» και στο τέλος την αφήνουμε επειδή είναι βαρετή και δεν έχει ερωτισμό. Ή ερωτευόμαστε μια γυναίκα επειδή είναι έξυπνη και έχει επιχειρηματολογία και στο τέλος δεν τη θέλουμε επειδή μας έχει πρήξει με τις συζητήσεις της και την προσπάθειά της να μας επιβληθεί. Ή θέλουμε μια γυναίκα επειδή είναι σέξυ και ωραία και στο τέλος την αφήνουμε επειδή «της κολλούν» πολλοί άντρες και δεν αντέχουμε να την πολιορκούν συνέχεια.
Γιατί λοιπόν χωρίζουμε τον άλλο λόγω των ιδίων χαρακτηριστικών για τα οποία αρχικά τα φτιάξαμε μαζί του;
Επειδή αυτός είναι ο κύριος σκοπός των ερωτικών σχέσεων. Μέσα από αυτές να μάθουμε καλύτερα τον εαυτό μας και τον τρόπο με τον οποίο σχετιζόμαστε με τους άλλους ανθρώπους. Επίσης, να γνωρίσουμε στην πράξη με ποιο είδος ανθρώπων ταιριάζουμε για μια επιτυχή και ικανοποιητική συντροφικότητα ώστε τελικά, στη φάση της ζωής μας που είμαστε έτοιμοι ή ώριμοι για μια μόνιμη δέσμευση όπως ο γάμος, να τα καταφέρουμε να λειτουργήσουμε ικανοποιητικά για μας. Και επιτυχημένα.
Η σημερινή κατάσταση της κοινωνίας επιτρέπει εύκολα τους χωρισμούς και τα διαζύγια όπως αναφέραμε και σε άλλα άρθρα μας. Είτε μας αρέσει είτε όχι, αυτή και μόνη η κοινωνική, νομική και θρησκευτική δέσμευση της τελετής του γάμου δεν αρκεί για να κρατήσει δυο ανθρώπους επιτυχημένα μαζί. Έτσι ασυνείδητα ή και ακόμη καλύτερα συνειδητά, μέσα από τις ερωτικές μας σχέσεις πριν από το γάμο, ψάχνουμε την επιτυχημένη συνταγή για μας. Με ποιο τρόπο, με ποιον χαρακτήρα ανθρώπου, κάτω από ποιες συνθήκες μπορούμε να κρατήσουμε μια καλή σχέση, με συνεχές ενδιαφέρον για το άλλο άτομο και συνεχή ικανοποίηση για μας. Ψυχική , πνευματική και σωματική. Μέσα από τις ερωτικές μας σχέσεις, μεγαλώνουμε, ωριμάζουμε, ετοιμαζόμαστε για το γάμο που ίσως κάνουμε στο μέλλον. Και πώς μπορούμε να ξέρουμε, Θέκλα, θα με ρωτήσετε ευλόγως, πότε έφτασε η κατάλληλη στιγμή για γάμο και ποιος είναι ο κατάλληλος σύντροφος για μας; Όταν δεν ερωτευτούμε κεραυνοβόλα, όταν έρθει ήρεμα, φυσικά και αβίαστα, μια έλξη δίχως το στοιχείο του πάθους και της παρόρμησης. Όταν συναντήσουμε τον άνθρωπο που θα έχει όλα τα καλά στοιχεία των προηγούμενων συντρόφων μας και θα του λείπουν τα κακά τους. Κάποιον που δε θα μας ενθουσιάσει τρελά, αλλά θα μας τραβήξει κοντά του ή εμείς θα τον τραβήξουμε κοντά μας διακριτικά. Αφού έχουμε διερευνήσει ήδη τον εαυτό μας και τους άλλους μέσα σε σχέσεις, αφού μάθαμε τι θέλουμε και ακόμα πιο σημαντικό, τι δε θέλουμε από έναν σύντροφο. Αφού μάθαμε να είμαστε ο εαυτός μας σε μια σχέση και να μην προσποιούμαστε κάτι που δεν είμαστε. Αφού χορτάσαμε την ελευθερία μας και τις δυνατότητες επιλογής που προσφέρει η εργένικη ζωή.
Σόρυ γιαγιά, δε γεννήθηκα κοντά σε σένα. Μας χωρίζουν εξήντα τόσα χρόνια και οι εποχές άλλαξαν. Ελπίζω να μην τρίζουν τα κοκαλάκια σου εκεί που βρίσκεσαι. Γι αυτό άλλωστε και σου αφιέρωσα το βιβλίο μου. Για να σε εξευμενίσω!
Θέκλα Πετρίδου
Ψυχολόγος, συγγραφέας του βιβλίου : «Η ανατομία μιας γυναίκας» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Power Publishing.
Το βιβλίο μπορείτε να το κατεβάσετε σε μορφή Pdf από εδώ
το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Αγλαντζιά τον Ιούλιο του 2006
