Το ξυπνητήρι δε χτυπά πια στις 6.30 πμ για τους μικρούς μαθητές. Τα σχολεία έκλεισαν για τις καλοκαιρινές διακοπές και οι γονείς αποκτούμε…. τριπλό πονοκέφαλο!
Ούσα γονιός δύο μικρών μαθητών η ίδια και μιλώντας με δεκάδες άλλους γονείς που βρίσκονται στην ίδια μοίρα κάθε χρόνο τέτοια εποχή, κατέληξα στο συμπέρασμα πως η απασχόληση των μικρών μας το καλοκαίρι αποτελεί σοβαρό θέμα! Κατά τη διάρκεια της σχολικής περιόδου, τα μικρά απασχολούνται εκτός σπιτιού για 7 ώρες τουλάχιστον, όσο διαρκούν τα μαθήματα και η μετακίνησή τους από και προς το σχολείο. Και πέραν τούτου, επιστρέφουν στο σπίτι κουρασμένοι, εξουθενωμένοι και χωρίς διάθεση για πολλά πολλά. Αταξίες, αδελφικούς καυγάδες και τα τέτοια. Τώρα όμως; Ξυπνούν φρέσκοι πρωί πρωί κι αρχίζουν τα όργανα!
Και φευ!, αλίμονο! σε όποια γειτονιά δε διαθέτει άλλα συνομήλικα άτομα σε διακοπές, αλάνες, και πισίνες. Και πόσες γειτονιές τα διαθέτουν αυτά πλέον; 0ι περισσότεροι ζούμε σε πολυκατοικίες που διαθέτουν ελάχιστες οικογένειες με παιδιά σχολικής ηλικίας, δεν υπάρχουν κοντά χώροι παιχνιδιού, στη Λευκωσία δεν έχει θάλασσα και οι πισίνες είναι λίγες και όχι τόσο εύκολα προσβάσιμες.
Οι περισσότεροι γονείς παθαίνουμε ένα μεγάλο σοκ τις πρώτες 2-3 εβδομάδες των σχολικών διακοπών. Κι αυτό συμβαίνει ακριβώς επειδή και τα μικρά μας παθαίνουν το ίδιο. Η μετάβαση από το αυστηρά καθορισμένο πρόγραμμα του χειμώνα στο χαλαρό και ελεύθερο του καλοκαιριού είναι μια μεγάλη αλλαγή και θέλουν κάποιο χρόνο να τη συνηθίσουν.
Τί μπορούμε να κάνουμε για να περάσουμε το καλοκαίρι με όσον το δυνατόν λιγότερες κρίσεις, ζημιές και καυγάδες;
Πρώτον, να αναγνωρίσουμε στα παιδιά μας την φυσιολογική τους αντίδραση στην αλλαγή στην καθημερινότητά τους. Χρειάζονται όντως 1 με 2 εβδομάδες για να συνηθίσουν και να είμαστε προετοιμασμένοι γιαυτό. Όταν περιμένεις να συμβούν κάποιες καταστάσεις, τότε τις αντιμετωπίζεις πιο ήρεμα και στωικά.
2. Να προγραμματίσουμε έγκαιρα τον πολύ ελεύθερο χρόνο που θα έχουν πλέον τα παιδιά μας. Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, κι ο ελεύθερος χρόνος είναι πιο ευχάριστος και δημιουργικός, όταν είναι προγραμματισμένος. Τα summer schools είναι μια πολύ καλή λύση, ειδικά για όσους γονείς εργάζονται. Θα έλεγα όμως, πως ακόμα και στην περίπτωση που ένας από τους δύο γονείς δεν εργάζεται, ή έχουν και οι δύο μεγάλο χρονικό διάστημα καλοκαιρινών διακοπών, όπως π.χ. οι εκπαιδευτικοί, είναι καλή ιδέα να απασχολήσουν τα παιδιά με ένα καλοκαιρινό σχολείο ή κατασκήνωση, για να βρουν τον τόσο απαραίτητο χρόνο για τον εαυτό τους και την προσωπική τους ζωή. Συνήθως, νιώθουμε ενοχές να στέλλουμε τα παιδιά μας εκτός σπιτιού, όταν εμείς είμαστε σπίτι. Κι αυτό είναι απότοκο της κυπριακής κουλτούρας που θέλει τους γονείς ενοχικούς και υποδουλωμένους στις επιθυμίες των παιδιών τους και τις κοινωνικές επιταγές. Η αλήθεια είναι όμως πως είμαστε καλύτεροι γονείς όταν νιώθουμε ευτυχισμένοι, ολοκληρωμένοι και ξεκούραστοι. Για πολλούς όμως από εμάς, τα κόστα των καλοκαιρινών σχολείων είναι απαγορευτικά και έτσι καταφεύγουμε στην παραδοσιακή κυπριακή λύση των γιαγιάδων και των παππούδων. Εδώ τα πράγματα χρειάζονται μεγάλη προσοχή και επαγρύπνηση. Κι εδώ χρειάζεται προγραμματισμός και συνεργασία για να μείνουμε όλοι ικανοποιημένοι. Είναι βασικό να είναι προγραμματισμένος ο χρόνος που θα παραμένουν στους παππούδες. Ώστε και οι παππούδες να βρίσκουν χρόνο να ξεκουράζονται, είναι και αυτοί άνθρωποι και μάλιστα μεγαλύτεροι και κουράζονται πιο εύκολα. Και τα παιδιά να νιώθουν πως υπάρχει κάποια τάξη στην καθημερινότητά τους και δεν είναι μπάλες πεταμένες- ξεχασμένες στον παππού και στη γιαγιά. Και οι γονείς να βρίσκουν 1-2 ώρες την μέρα μόνοι μετά τη δουλειά. Συνεννόηση μεταξύ των γονιών και των παππούδων για κοινή αντιμετώπιση των αταξιών και των απαιτήσεων των παιδιών είναι απαραίτητη. Γιατί, εάν οι γονείς τηρούμε κάποιους κανόνες και απαγορεύσεις στα παιδιά και οι παππούδες τους αναιρούν, τότε τα παιδιά μπερδεύονται και βρίσκουν χώρο και υποστήριξη για να επαναστατήσουν ενάντια στους κανόνες ανατροφής από τους γονείς τους. Επιστρέφουν στο σπίτι, από τους παππούδες, με άλλον αέρα και απαιτήσεις που συχνά οδηγούν σε αντιδράσεις και καυγάδες. Επίσης, πρέπει να δίνεται προσοχή στο να είναι όσον το δυνατόν πιο ισομερής η κατανομή του χρόνου και σημασίας προς το κάθε παιδί. Οι περισσότεροι παππούδες έχουν αδυναμία σε ένα εγγονάκι, το πιο μικρό, ή αυτό που φέρει το όνομά τους, κι αυτό αναστατώνει τα παιδιά που νιώθουν ότι αδικούνται και μαζεύουν εσωτερικό θυμό τον οποίο ξεσπούν πάνω στα αδέλφια τους ή στους γονείς τους αργότερα.
Οι διακοπές συνοδεύονται με ευχάριστες προσδοκίες. Για να τις συνδυάζουμε με ευχάριστες αναμνήσεις χρειάζεται από τη μια να τις προγραμματίσουμε κι από την άλλη να αναγνωρίσουμε στο κάθε μέλος της στενής και ευρύτερης οικογένειας τις δικές του ανάγκες για ξεκούραση και διακοπή. Καλό καλοκαίρι!
Πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Αγλαντζιά το καλοκαίρι του 2005.
