Συχνά αναρωτιόμαστε για τους άλλους εάν ξέρουν τι θέλουν.
Παράλογες απαιτήσεις από τους οικείους τους, απίθανες αντιδράσεις, αυτοκαταστροφικές τάσεις.
Στους άλλους μπορούμε να δούμε καθαρά πως δεν ξέρουν τι θέλουν όταν λειτουργούν έτσι.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η σύγκρουση προσέγγισης-αποφυγής:
Την σύγκρουση προσέγγισης-αποφυγής την είχα διδαχθεί στο πανεπιστήμιο.
Τον όρο αυτό εισήγαγε ο Kurt Lewin ένας από τους πρωτοπόρους θεωρητικούς του 20ου αιώνα στον τομέα της Κοινωνικής Ψυχολογίας.
“Σε αυτό τον τύπο σύγκρουσης ένας στόχος είναι ταυτόχρονα απωθητικός και θελκτικός (θέλουμε να φάμε ένα γλυκό αλλά κάνουμε δίαιτα). Επίσης ένας απωθητικός στόχος μπορεί να συγκρούεται με την ικανοποίηση ενός θελκτικού (θέλουμε να διαβάσουμε για την εξεταστική, αλλά και να βγούμε το βράδυ με τους φίλους μας).
Οι συγκρούσεις αυτού του τύπου μπορεί να είναι ιδιαίτερα επίμονες και λύνονται είτε με μείωση της θετικής ενέργειας του θελκτικού στόχου, είτε με αύξηση της αρνητικής ενέργειας του απωθητικού στόχου.”
Με πιο απλά λόγια: πάω μια μπρος και μια πίσω, θέλω να κάνω κάτι και δεν θέλω με αποτέλεσμα να βρίσκομαι στο ίδιο σημείο, να μην ξέρω τι θέλω.
Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε σε αυτή την βαλτωμένη κατάσταση, στάσιμοι στην ζωή μας όταν μέσα μας παλεύουν δυο κόσμοι: αυτός του θέλω και αυτός του πρέπει.
Τα θέλω μας είναι θελκτικά, και τα πρέπει που μας επιβάλλει και υποβάλλει η κοινωνία αποτρεπτικά.
Και όντως μπορεί να είναι ιδιαίτερα επίμονες αυτές οι συγκρούσεις.
Και λύνονται μόνο όταν αποφασίσουμε από μόνοι μας ποια είναι επιτέλους τα δικά μας πρέπει.
Όχι αυτά που λέει η μάνα μας, η κουτσομπόλα γειτόνισσα μας, ο επικριτικός συνάδελφος μας ή ο οποιοσδήποτε μας μεταφέρει αυτή την σκληρή και άτεγκτη ηθική μιας κοινωνίας που θεωρεί την οποιαδήποτε απόλαυση αμαρτία και ντροπή. Μιας κοινωνίας που μας διδάσκει πως είναι κακό να χαιρόμαστε και να επιτυγχάνουμε, επειδή ακριβώς ο ηθικός άνθρωπος οφείλει να φαίνεται μίζερος κι ασκητικός.
Για να βρεις τα δικά σου πρέπει όμως, χρειάζεται άοκνη προσπάθεια, κόπος, εσωτερικός αγώνας. Να μπορείς να ξεχωρίσεις τα αγαθά από τα φαύλα κίνητρα και να εξυγιάνεις τον εαυτό σου, την ζωή σου και τις σχέσεις σου. Τότε δεν θα έχεις σύγκρουση προσέγγισης-αποφυγής που να σε κρατά καθηλωμένο στο ίδιο σημείο. Τότε αυτό που γουστάρεις θα είναι και αυτό με το οποίο συμφωνεί ο εσωτερικός σου κριτής, το gut instinct σου. Κι αυτό που λέει το gut instinct σου θα το γουστάρεις τρελά, επειδή ήδη έχεις αγαπήσει τον εαυτό σου και την ανθρώπινη φύση σου.
Μακάριοι όσοι το πετυχαίνουν.
Για υπενθύμιση, μια εκπομπή από τα παλιά, από τότε που κάθε Τετάρτη στο πρώτο ραδιόφωνο του ΡΙΚ αναλύαμε τα Εσώψυχα μας με την αγαπημένη φίλη Βάσω Πελεγκάρη.
Καλό βράδυ και καλό ξημέρωμα
