Σεπτέμβρης μήνας, ανοίγουν τα σχολεία και τα πρωτάκια μας όλο αγωνία και χαρά ξεκινούν για πρώτη φορά το δημοτικό σχολείο. Κι εμείς οι γονείς; Χαρά, περηφάνια, αγωνία επίσης;
Ο γιος μου φέτος ήδη πάει στην Τετάρτη δημοτικού και φαίνεται πως ξέχασα πως ήταν όταν πρωτοπήγε στην πρώτη. Η κόρη μου όμως δεν με αφήνει να το περάσω απαρατήρητο. Πρώτη της χρονιά στο δημοτικό και όλο το σπίτι πρέπει να χορέψει σ αυτόν τον χορό. Σχολικά, τσάντα, παπούτσια, τετράδια, βιβλία. Και η στολή τι όμορφα και χαριτωμένα που είναι τα μικρά με τη στολή
Πώς σταλήθεια μπορούμε να βοηθήσουμε τους μικρούς μαθητές της 1ης δημοτικού να εισέλθουν ομαλά στη νέα τους ζωή;
- Προσπαθούμε να καθαρίσουμε τον εαυτό μας από οποιοδήποτε άγχος ή απωθημένα συναισθήματα που έχουμε εμείς οι ίδιοι για αυτό που συμβαίνει. Πολλές φορές οι γονείς είμαστε πιο αγχωμένοι από τα παιδιά και τους το μεταδίδουμε. ʼγχος για το αν θα πάνε ομαλά στο σχολείο, αν θα τα πηγαίνουν καλά, αν θα διαβάζουν χωρίς προβλήματα, πώς θα προλαβαίνουμε εμείς όλες τις αυξημένες υποχρεώσεις που απαιτεί η νέα κατάσταση. Κι αυτό το άγχος, άθελά μας, το μεταδίδουμε στα παιδιά μας. Ακόμα κι αν δεν τους μιλούμε ανοιχτά γι αυτό, και εάν προσπαθούμε να μην ξεσπούμε πάνω τους, το άγχος μας υπάρχει και τα παιδιά μας το προσλαμβάνουν μέσα από την επαφή μας με αυτά. Το ίδιο συμβαίνει και με τα απωθημένα μας. Ανεκπλήρωτα όνειρα, ελπίδες, απογοητεύσεις, αρνητικές εμπειρίες σε σχέσεις με την δική μας σχολική εμπειρία. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως το παιδί μας είναι ένας ξεχωριστός άνθρωπος από εμάς με τη δική του προσωπικότητα, τα δικά του ταλέντα και φυσικά τις δικές του αδυναμίες. Δε σημαίνει πως αν εμείς δυσκολευόμασταν με κάποια μαθήματα το ίδιο θα συμβεί και στο παιδί μας. Ή εάν εμείς ήμασταν άριστοι μαθητές, το ίδιο πρέπει οπωσδήποτε να επιτύχει και το μικρό μας. Ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και έχει το δικαίωμα στη δική του προσωπική ιστορία.
- Απλοποιούμε τη ζωή και την καθημερινότητα μας ώστε να έχουμε τον απαιτούμενο χρόνο για να αφουγκραστούμε τα συναισθήματά τους και να ακούσουμε την εμπειρία τους αυτές τις πρώτες μέρες. Δε λέω να αφιερώσουμε όλο τον ελάχιστο χρόνο μας στα παιδιά, αλλά τουλάχιστον τις πρώτες εβδομάδες χρειάζονται να είμαστε εκεί γι αυτά και πρόθυμοι να ακούσουμε αυτά που έχουν να μας πουν και να παρατηρήσουμε τη συμπεριφορά τους, ώστε εάν έχουν τυχόν δυσκολίες προσαρμογής να μπορέσουμε να τους βοηθήσουμε έγκαιρα.
- Καθορίζουμε από την αρχή πρόγραμμα για να τα βοηθήσουμε να λειτουργήσουν όσο καλύτερα στη νέα τους ζωή. Βολική ώρα διαβάσματος και ύπνου. Αν δεν προγραμματιστούμε και τα ίδια και εμείς θα κουραζόμαστε περισσότερο και δεν θα μπορούμε να λειτουργήσουμε. Θα έλεγα πως 1 ώρα διαβάσματος είναι και πολλή για τόσο μικρά παιδιά και αυτή είναι καλύτερο να είναι νωρίς το απόγευμα, τουλάχιστον 1 ώρα μετά το μεσημεριανό φαγητό. Όσο για τον ύπνο καλύτερα να είναι αρκετά νωρίς, τουλάχιστον μέχρι τις 9 μμ ώστε να έχουν αρκετή ώρα για να ξεκουράζονται και να έχουν ενέργεια. Όσο πιο αποφασιστικοί είμαστε στην τήρηση αυτών των προγραμμάτων τόσο πιο εύκολα θα το πάρουν απόφαση και τα παιδιά και θα το ακολουθήσουν. Όπως για όλες τις καινούριες ρουτίνες που εισάγουμε στα παιδιά μας, απαιτείται τουλάχιστον 1 εβδομάδα συνεχών προσπαθειών και αποφασιστικότητας για να το χωνέψουν και να το εφαρμόζουν. Κι εμείς πρέπει να πάρουμε απόφαση πως στις συγκεκριμένες ώρες θα χρειαστεί να επιδείξουμε περισσότερη ενεργητικότητα για να επιτύχουμε αυτούς τους στόχους. Καταλαβαίνω από πρώτο χέρι πόσο κουρασμένοι είμαστε οι γονείς και πόσα πολλά έχουμε στο κεφάλι μας Αν όμως παραμελήσουμε την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων διαβάσματος και ύπνου θα βρεθούμε στο τέλος με περισσότερη κούραση, κόπο και αναστάτωση όλης της οικογένειας.(Να γιατί προτιμώ τις διακοπές!!)
- Φροντίζουμε ώστε τα παιδιά μας να έχουν καθημερινά τουλάχιστον 2 ώρες παιχνίδι. Δεν είναι καλό να προσλάβουν τη μετάβασή τους στο δημοτικό ως το τέλος της ξεγνοιασιάς τους. Και γιαυτό ίσως είναι καλή ιδέα να μην τα φορτώσουμε με περιττά απογευματινά μαθήματα. Εκτός βέβαια από τα ευχάριστα διαλείμματα της γυμναστικής, των μαθημάτων χορού, το κολύμπι και γενικά τα αθλήματα που θα τα βοηθήσουν τόσο σωματικά όσο και πνευματικά. Έχουν χρόνο για να ταλαιπωρούνται με φροντιστήρια μαθημάτων
- Είναι καλή ιδέα, ειδικά στο πρώτο σχολικό τρίμηνο, να διατηρούμε τακτική επικοινωνία με το δάσκαλο των παιδιών μας ώστε να προλάβουμε νωρίς τυχόν δυσκολίες στη συμπεριφορά αλλά και στη μάθηση. Αυτό δε σημαίνει φυσικά πως πρέπει να καταντήσουμε «τσιμπούρια» στους δασκάλους που έχουν κι αυτοί ένα σωρό ευθύνες και κούραση στο κεφάλι τους. Η ισορροπία μπορεί να βρεθεί σε μια ολιγόλεπτη συνάντηση την εβδομάδα. Γι αυτό το λόγο άλλωστε και στο σχολικό πρόγραμμα καθορίζεται μια σχολική περίοδος την εβδομάδα για επισκέψεις γονέων.
- Βάζουμε ως στόχο να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να συνηθίσουν σε ένα όσον το δυνατόν λιγότερο εξαρτημένο τρόπο διαβάσματος από εμάς. Είναι φυσικό στην αρχή να μας χρειάζονται κοντά τους όταν διαβάζουν, και κακά τα ψέματα η σχολική εργασία στο σπίτι ειδικά στην πρώτη δημοτικού προϋποθέτει και την ενεργή ανάμειξη του γονιού. Αυτό όμως κάποια στιγμή πρέπει να σταματήσει και να αναπτύξουν την δική τους πρωτοβουλία. Θα με ρωτήσετε όμως, ποια είναι η κατάλληλη περίοδος γι αυτό? Θα έλεγα πως είναι καλή ιδέα μέχρι το τέλος της πρώτης δημοτικού να μας χρειάζονται όλο και λιγότερο δίπλα τους. Δείχνοντας εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους και εμπνέοντας τους θάρρος μπορούμε να τα βοηθήσουμε να καταλάβουν πως το διάβασμα είναι αποκλειστικά δική τους δουλειά και ευθύνη. Εμείς εξάλλου το βγάλαμε το δημοτικό. Τώρα είναι η δική τους σειρά! Αυτό δε σημαίνει πως δεν θα απαντούμε στις απορίες τους κατά τη διάρκεια της μελέτης τους, ή πως δεν θα τους επεξηγούμε τις οδηγίες μιας άσκησης εάν δεν τις κατανοούν. Δεν γίνεται όμως να τα κάνουμε εμείς όλα γι αυτούς, καταδικάζοντας τους να παραμείνουν άβουλοι και να μάθουν λιγότερα πράγματα. Εξάλλου, αυτό που μετρά στις διάφορες σχολικές και εξωσχολικές εξετάσεις στη συνέχεια είναι η κριτική ικανότητα και η δημιουργική σκέψη. Στοιχεία που μόνο με την ανάπτυξη πρωτοβουλίας στο διάβασμα μπορούν να καλλιεργηθούν.
- Τέλος, θεωρώ πως ένα δύσκολο εγχείρημα που έχουμε να επιτύχουμε, είναι να αφήσουμε τα παιδιά μας τόσο ελεύθερα ώστε να αισθανθούν και να χαρούν πως μεγαλώνουν και ταυτόχρονα να τους βάλουμε όρια ασφαλείας ανάλογα με την ηλικία τους και φυσικά να μπορούμε να τα προστατεύουμε από τους νέους κινδύνους εφόσον τώρα μπαίνουν σε ένα πολύ μεγαλύτερο σχολικό χώρο με παιδιά τα οποία είναι ακόμα και 6 χρόνια μεγαλύτερα τους. Και για να μπορέσουμε να καταφέρουμε κάτι τέτοιο, απαραίτητη προϋπόθεση είναι εμείς οι γονείς να μην είμαστε προσκολλημένοι πάνω τους και να έχουμε παράλληλα με την γονεϊκή μας ιδιότητα και μια ολοκληρωμένη προσωπική ζωή, χωρίς ενοχές και τύψεις. . .
Καινούρια σχολική χρονιά λοιπόν και καινούρια στάδια για τα πρωτάκια μας και τους «ανήσυχους» (!!) γονείς τους
Εύχομαι το καλύτερο για τα παιδιά μας και μια όσο πιο ήρεμη και ισορροπημένη χρονιά για μας. Και δε χάθηκε ο κόσμος αν δεν αριστεύσουμε στην πρώτη δημοτικού! Έχουμε άλλα 11 χρόνια σχολικής ζωής μπροστά μας! Παρασύρομαι κι εγώ και μιλάω στην πρώτη πληθυντικού όπως και όλοι οι «κολλημένοι» γονείς.
Καλή Σχολική πλέον Χρονιά!
το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Αγλαντζιά τον Σεπτέμβριο του 2006
