Πολύ συχνά λαμβάνω ηλεκτρονικά μηνύματα με την ερώτηση: Πώς μπορούμε να βελτιώσουμε την επικοινωνία με το ταίρι μας; Ταιριάζουμε, μας αρέσουν τα ίδια πράγματα, είμαστε ερωτευμένοι μεταξύ μας, κι όμως δεν τα καταφέρνουμε να επικοινωνούμε. Με το παραμικρό παρεξηγούμαστε και συχνά καυγαδίζουμε. Κι είναι στιγμές που νιώθω πως δεν με καταλαβαίνει καθόλου. Κι εκείνος/η λέει το ίδιο. Πως δεν τον/την καταλαβαίνω. Πώς μπορούμε να μάθουμε να επικοινωνούμε;
Χμ, χαμογελάω. Η τέχνη της επικοινωνίας είναι το πιο σημαντικό εργαλείο για τη διατήρηση, αλλά και για τη δημιουργία μιας σχέσης. Και φυσικά δεν είναι εύκολο ερώτημα να απαντηθεί σε μερικές γραμμές ή έστω σε ένα άρθρο. Θα προσπαθήσω όμως να δώσω κάποιες απόψεις βγαλμένες μέσα από την θεραπευτική μου εμπειρία και τη δουλειά με τόσα ζευγάρια στο γραφείο.
Τι σημαίνει επικοινωνία;
Η λέξη επικοινωνία για μένα, σημαίνει δύο άνθρωποι να μπορούν να μεταδώσουν καθαρά ο ένας στον άλλο αυτά που σκέφτονται και νιώθουν, να μπορούν να ακούσουν αυτά που μεταδίδει ο άλλος : σκέψεις, συναισθήματα, σκεπτικό γύρω από τις πράξεις του. Και να μπορέσει τελικά ο ένας να καταλάβει τον άλλο. Όταν αυτό επιτευχθεί τότε θα επέλθουν και οι κοινές αποφάσεις και πράξεις που είναι το αποτέλεσμα της επικοινωνίας όχι η αφετηρία της.
Για να μπορέσουμε να πετύχουμε την επικοινωνία με τον άλλο απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μάθουμε να επικοινωνούμε με τον εαυτό μας. Μπα, θα σκεφτείτε, πάει αυτή αποτρελάθηκε. Ήταν που ήταν, απόγινε Χε χε
Σοβαρολογώ. Το πρώτο βήμα είναι να επικοινωνούμε με τον εαυτό μας. Να αφουγκραστούμε και να ακούσουμε τον εαυτό μας, να παρακολουθήσουμε τις σκέψεις μας, τα συναισθήματα μας, τις παρορμήσεις μας, και να μπορέσουμε να καταλάβουμε τα κρυμμένα νοήματα, τα κρυμμένα θέλω και απωθημένα πίσω από κάθε πράξη ή σκέψη μας. Αχά. Δύσκολο κομμάτι, πολύ δύσκολο.
Οι περισσότεροι από εμάς χρειαζόμαστε τη βοήθεια ενός ψυχοθεραπευτή για να μπορέσουμε να το επιτύχουμε. Γιατί ο ανθρώπινος εγκέφαλος όπου εδράζονται οι ψυχολογικές λειτουργίες του ανθρώπου είναι εξαιρετικά πολύπλοκος. Πρώτα από όλα έχει απεριόριστη μνήμη. Οτιδήποτε μας έχει συμβεί από τη στιγμή της σύλληψης μας μέχρι σήμερα υπάρχει αποθηκευμένο στον εγκέφαλο μας. Είτε από τη μορφή αισθητηριακής είτε λεκτικής μνήμης. Γουάου! Ο ανθρώπινος εγκέφαλος τίποτα δεν ξεχνά. Τίποτα! Οπόταν χρειάζεται να χρησιμοποιεί πολύπλοκους μηχανισμούς ταξινόμησης όλων αυτών των μνημονικών πληροφοριών, μηχανισμούς όπως η λήθη, η απώθηση, η επιλεκτική μνήμη κλπ. Όλοι αυτοί οι μηχανισμοί μπορούν να λειτουργήσουν και ως μηχανισμοί άμυνας. ʼμυνα στο ψυχοδυναμικό γλωσσάρι σημαίνει τον τρόπο που χρησιμοποιεί ένας άνθρωπος για να αρνηθεί την πραγματικότητα του, επειδή έτσι νομίζει πως μπορεί να την αντέξει. Επειδή φοβάται τον πόνο και την αίσθηση απώλειας που μπορεί να του προκαλέσει η κατά πρόσωπον αντιμετώπιση της.
Παρόμοιοι μηχανισμοί άμυνας είναι κι αυτοί της εκλογίκευσης, όπου ο άνθρωπος δίνει λογικοφανείς εξηγήσεις για επιλογές ή συμπεριφορές του, οι οποίες δεν συμφωνούν με τον «εσωτερικό του ρυθμιστή». Αυτή είναι μια δική μου λέξη, ο εσωτερικός ρυθμιστής. Προσπαθώ να αποδώσω το νόημα της λέξης gut instinct στα αγγλικά και της υγιούς συνείδησης στα ελληνικά. Υπάρχει ένας χώρος μέσα μας, μια «φωνή» που μιλάει αλήθειες. Που μας λέει: Μπράβο! Καλά έκανες σε αυτή την περίπτωση, ή που μας λέει: Αυτό είσαι εσύ, αυτό σου ταιριάζει περισσότερο. Αυτή η φωνούλα δεν είναι ταυτόσημη με τις τύψεις μιας αλλοιωμένης συνείδησης. Πολλές φορές οι άνθρωποι αποκτούμε αλλοιωμένη συνείδηση είτε από την θρησκεία και την αυστηρότητα της κοινωνίας και των θεσμών της, είτε από την παντελή έλλειψη διαπαιδαγώγησης και ανατροφής, είτε από κάποιο ψυχιατρικό πρόβλημα, όπως αυτό των διαφόρων διαταραχών προσωπικότητας ή ψυχωτικών καταστάσεων, τα οποία ευτυχώς είναι πολύ μεμονωμένα στατιστικά περιστατικά.
Αλλοιωμένη συνείδηση, άρα χαλασμένος εσωτερικός ρυθμιστής είναι μια συνείδηση που τα βγάζει όλα λάθος, είναι αβέβαιη και παράγει τύψεις κι ενοχές Αλλοιωμένη συνείδηση είναι επίσης κι αυτή που δεν αντιδράει καθόλου. Που είναι κοιμισμένη. Τα θεωρεί όλα καλά. Και φυσικά δεν νιώθει καθόλου τύψεις κι ενοχές. Οι κατά συρροή εγκληματίες θα λέγαμε πως έχουν αλλοιωμένη συνείδηση. Και οι θρησκόληπτοι άνθρωποι πως έχουν αλλοιωμένη συνείδηση με τις πολλές ενοχές και τύψεις για κάθε σκέψη και συναίσθημα, όχι μόνο πράξη.
ʼρα πώς γνωρίζουμε τον εαυτό μας; Φτιάχνοντας την ψυχολογική μας ιστορία. Βάζοντας κάτω το τι μας συνέβηκε στη ζωή μας από τότε που θυμόμαστε τον εαυτό μας μέχρι σήμερα και μας επηρέασε έντονα. Ένας ψυχολόγος ή και ψυχοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει πολύ σε αυτή τη διαδικασία. Για να συμπληρώσουμε το πάζλ της ψυχολογικής μας ιστορίας, καλό είναι να συμπληρώσουμε τις χαμένες πληροφορίες από τους γονείς μας ή από άτομα που μας ήξεραν από παλιά. Πληροφορίες όπως το πώς γνωρίστηκαν οι γονείς μας, πώς ήταν η εγκυμοσύνη μας, η γέννα μας, αν θηλάσαμε ή όχι. Πληροφορίες για γεγονότα. Για ερμηνεία συμπεριφορών, το στενό οικογενειακό μας περιβάλλον θα μας δώσει πληροφορίες περασμένες μέσα από το δικό τους φίλτρο και τις δικές τους άμυνες, παρανοήσεις και μηχανισμούς εκλογίκευσης.
Θυμάμαι πως ακριβώς 10 χρόνια πριν δίδασκα σε μια τάξη Επιμορφωτικών στην Πάφο το μάθημα αυτό: πώς σχηματίζουμε το ψυχολογικό μας ιστορικό. Η τάξη αυτή είχε πολύ ενδιαφέρον, μεγάλη συμμετοχή και μου έχει αφήσει πολύ θετικές και εποικοδομητικές αναμνήσεις. Μέσα στο μάθημα εξηγούσαμε την επίδραση που έχει η σύλληψη, η εγκυμοσύνη, η γέννα, η περιγεννητική περίοδος, ο θηλασμός ή μη και πηγαίναμε σκαλοπάτι σκαλοπάτι μέχρι την τρίτη και τέταρτη ηλικία. Οι φίλοι που συμμετείχαν τότε στο μάθημα αυτό το απολάμβαναν και ώρες ώρες μετατρεπόταν το μάθημα και σε βιωματική ομάδα.
ʼρα λοιπόν, για να επικοινωνήσω με τον εαυτό μου πρέπει να τον μάθω. Να μάθω την ιστορία του. Να την καταλάβω και να παραδεχθώ τους φόβους μου, τις ελπίδες μου, τις προτιμήσεις μου παντός είδους. Ο άνθρωπος είναι γεμάτος προτιμήσεις από τη φύση του και γεμάτος ενοχές από την κοινωνία. Χρειάζεται να τα καταλάβουμε και τα δύο. Και τις προτιμήσεις μας και τους κοινωνικούς κανόνες που μας κάνουν να νιώθουμε τύψεις κι ενοχές για αυτές τις προτιμήσεις. Και στη συνέχεια να διαφοροποιήσουμε ποιες απαγορεύσεις είναι χρήσιμες και απαραίτητες όπως για παράδειγμα το να μην σκοτώσεις κάποιον που σε έχει εκνευρίσει. Αυτή είναι μια χρήσιμη απαγόρευση και μια υγιής συνείδηση νιώθει απαγόρευση όταν κάνει τέτοιες σκέψεις φόνου και τύψεις εάν τυχόν τις υλοποιήσει. Το να νιώθεις τύψεις όμως επειδή εξέφρασες τον θυμό σου λεκτικά και αποφορτίστηκες από αυτό το αρνητικό φορτίο, τότε είναι σημάδι μιας αρρωστημένης συνείδησης.
Ως μωρά δεχόμαστε πολλές επιρροές από το οικογενειακό περιβάλλον, το σχολικό, την ομάδα των συνομηλίκων, την εκπαίδευση, την θρησκεία, την μεταβίβαση των κοινωνικών κανόνων κλπ. Πολλές από αυτές τις επιρροές είναι χρήσιμες επειδή βοηθούν πολύ στην υγιή κοινωνικοποίηση μας. Είναι όμως κι άλλες που είναι άχρηστες κι επιζήμιες. Που μας μπλοκάρουν συναισθηματικά. Που δεν μας αφήνουν να είμαστε ο εαυτός μας και να ακολουθούμε τις φυσικές άκακες προτιμήσεις μας. Που κάποιες από αυτές η κοινωνία τις θεωρεί επικίνδυνες για την κοινωνική τάξη και συνοχή. Για παράδειγμα ο έρωτας είναι μια τέτοια φυσική και άκακη προτίμηση. Σε παλαιότερες εποχές όμως, η επιλογή συντρόφου για γάμο μέσα από τη διαδικασία του έρωτα ήταν επικίνδυνο φαινόμενο, επειδή απειλούσε την κοινωνική τάξη που απαιτούσε οι φτωχοί να είναι με τους φτωχούς και οι πλούσιοι με τους πλούσιους.
Όσο γνωρίζει καλύτερα τον εαυτό του ο άνθρωπος τόσο καλύτερα επικοινωνεί με τον εαυτό του. Καταλαβαίνει πότε αισθάνεται τα διάφορα θετικά συναισθήματα όπως χαρά, ενθουσιασμός, ευφορία, γαλήνη, ηρεμία και τα διάφορα αρνητικά συναισθήματα όπως λύπη, θυμός, στενοχώρια, απογοήτευση κλπ. Το να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα μας είναι βασικό βήμα. Το επόμενο είναι να καταλαβαίνουμε γιατί νιώθουμε αυτά τα συναισθήματα. Οι σκέψεις μας επηρεάζουν τα συναισθήματα μας. Η εμπειρία του κάθε ανθρώπου είναι υποκειμενική. Περνά μέσα από το γνωστικό του φίλτρο. Από τις παγιωμένες απόψεις που έχει για τη ζωή και τους ανθρώπους. Για αυτό το λόγο αν έχεις πέντε διαφορετικούς ανθρώπους να βιώσουν το ίδιο περιστατικό, ο καθένας θα το περιγράψει διαφορετικά, θα το ερμηνεύσει διαφορετικά και θα νιώσει διαφορετικά από αυτό. Ο τρόπος που σκεφτόμαστε επηρεάζει τον τρόπο που νιώθουμε και σε διάφορες καταστάσεις όπως η κατάθλιψη ή το άγχος, ο τρόπος που νιώθουμε επηρεάζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Ένας άνθρωπος που προσπαθεί να επικοινωνεί καλά με τον εαυτό του, κάνει ερωτήσεις στον εαυτό του για να καταλάβει γιατί νιώθει όπως νιώθει, γιατί σκέφτεται όπως σκέφτεται και γιατί πράττει όπως πράττει. Υπάρχουν λόγοι για το κάθε τι. Το σύμπαν, η φύση, λειτουργούν με μια καταπληκτική σοφία και συνοχή. Η φύση του φιλόσοφου Σπινόζα, που αντικαθιστά το Θεό στην ενορχήστρωση της ζωής όλων των ανθρώπων. Ως ψυχολόγος δεν μπορώ να έχω γνώμη για το αν υπάρχει ή όχι Θεός, ή για οτιδήποτε υπερφυσικό. Η ψυχολογία μελετά τα απτά φαινόμενα, και το υπερφυσικό δεν εμπίπτει σε αυτά. Όπως και να χει το πράγμα όμως, οτιδήποτε συμβαίνει έχει τον λόγο του. Με τον τρόπο αυτό αν αντιμετωπίζει ο καθένας μας τον εαυτό του, αν προσπαθεί να βρει τους λόγους για τους οποίους σκέφτεται, νιώθει, ενεργεί με συγκεκριμένο τρόπο, τότε γνωρίζει καλύτερα τον εαυτό του και επικοινωνεί καλύτερα με τον εαυτό του. Και τότε έχει και πιθανότητες να φιλέψει με τον εαυτό του και να αλλάξει πράγματα πάνω του. Στάσεις, απόψεις, συμπεριφορές που δεν του αρέσουν. Που αντιλαμβάνεται ότι έχουν αιτία σε αρνητικά γεγονότα που συνέβηκαν στη ζωή του ή σε λαθεμένες κατά την άποψη του απόψεις και κοινωνικά στερεότυπα. Στη διαδικασία αυτή μπορεί να χρειαστεί και τη βοήθεια ενός ψυχολόγου ή και ψυχοθεραπευτή ή και κλινικού φιλόσοφου, ειδικότητα που ακόμη εξ όσων γνωρίζω δεν υπάρχει στην Κύπρο.
Γνωρίζοντας καλύτερα τον εαυτό μας, τον καταλαβαίνουμε, μπορούμε να τον συγχωρέσουμε, να τον αποδεχτούμε όπως είναι και να αλλάξουμε τα στοιχεία εκείνα που εμείς θέλουμε να αλλάξουμε στον εαυτό μας. Αν προσπαθούμε να αλλάξουμε για χατίρι οποιουδήποτε άλλου ή εις πείσμα οποιουδήποτε άλλου, το εγχείρημα μας είναι πολύ πιθανόν να μην έχει θετική κατάληξη. Χρειάζεται ισχυρό και σταθερό κίνητρο για αλλαγή. Και το μόνο αμετακίνητο κίνητρο είναι αυτό που εξαρτάται μόνο από εμάς. Κι αυτό είναι το να κάνουμε την αλλαγή για το δικό μας καλό. Για να νιώθουμε εμείς καλά κι ευτυχισμένοι.
Τα συναισθήματα του ανθρώπου ανήκουν στην πιο γρήγορη κι εκλεπτυσμένη, ή πρωτόγονη για κάποιους πλευρά της νοημοσύνης. Τα συναισθήματα είναι αυτά που προηγούνται της σκέψης, εκπηγάζουν αυτόματα από τα κίνητρα και είναι πιο γρήγορα από τις πράξεις. Τα συναισθήματα μας είναι εκείνα που παραμένουν αλώβητα, έστω κι αν εμείς προσπαθούμε να διαστρέψουμε τη λογική μας μέσω του να λέμε ψέματα ακόμα και στον ίδιο μας τον εαυτό. ʼμα δεν είμαστε καλά με τον εαυτό μας, δεν θα νιώθουμε καλά. Δεν θα ευχαριστιόμαστε τον «παράδεισο» που έχουμε φτιάξει για εμάς. Τα συναισθήματα είναι αλάνθαστα καμπανάκια. Εδώ χρειάζεται λίγη προσοχή για τα συναισθήματα των τύψεων και ενοχών, τα οποία μπορεί να εκπηγάζουν από μια αλλοιωμένη συνείδηση ή τα συναισθήματα ηδονής τα οποία μπορεί να συνδέονται με μια εξάρτηση από τα ναρκωτικά για παράδειγμα. Ας το γράψω πιο συγκεκριμένα λοιπόν. Τα συναισθήματα μιας υγιούς συνείδησης, ενός ανθρώπου με «εσωτερικό ρυθμιστή» που λειτουργεί, είναι αλάνθαστες ενδείξεις για το αν είναι καλά με τον εαυτό του ή όχι, αν «βρίσκεται στο σπίτι του», αν είναι ο εαυτός του δηλαδή κι αν ζει τη ζωή που θέλει ο ίδιος, αν είναι ευχαριστημένος από τη ζωή του και τις επιλογές του, αν είναι καλά σε μια σχέση, σε ένα εργασιακό περιβάλλον, σε μια φιλία, σε μια οικογένεια κτλπ.
Τόση ώρα γράφω για την επικοινωνία για τον εαυτό μας, ενώ ξεκίνησα να γράφω για την επικοινωνία με το ταίρι μας. Κι αυτό επειδή θεωρώ απαραίτητη και αναγκαία την επικοινωνία με τον εαυτό μας, ώστε να αποκτήσουμε επικοινωνία με το ταίρι μας. Ένας άνθρωπος που δεν επικοινωνεί με τον εαυτό του. Που δεν μπορεί ο ίδιος να εξηγήσει στον εαυτό του τα συναισθήματα του, τις σκέψεις του, τις πράξεις του, τότε πώς μπορεί να τα μεταδώσει στον σύντροφο του;
Φανταστείτε μπέρδεμα. Να έχουμε δύο ανθρώπου που είναι και οι δύο ερωτευμένοι μεταξύ τους, υπάρχει δηλαδή η ερωτική έλξη και συνήθεια, που τους αρέσουν τα ίδια πράγματα, π.χ. είδος μουσικής, διασκέδασης, σπορ, πολιτικές απόψεις, απόψεις για τη ζωή ξέρω γω, που να θέλουν να είναι μαζί και να μην καταφέρνουν να συνεννοηθούν. Να παρεξηγούνται, να λογομαχούν, να μην καταλαβαίνει ο ένας τον άλλο. Να μην έχουν επικοινωνία. Γίνεται; Βεβαίως και γίνεται. Και συμβαίνει πάρα πολύ συχνά. Γιατί ο έρωτας και η ερωτική αγάπη δεν μπορούν να μεταμορφώσουν τον άνθρωπο και να του δώσουν την αυτογνωσία αν δεν το επιχειρήσει ο ίδιος με τον τρόπο που ανέφερα πιο πάνω. Ο έρωτας και η ερωτική αγάπη θα σου δώσουν την ώθηση να επιδιώξεις να είσαι με τον άλλο, να διεκδικήσεις την ερωτική του προσοχή, την επισημοποίηση μιας σχέσης ίσως, την ερωτική πράξη, αλλά όχι την επικοινωνία. Η επικοινωνία είναι τέχνη που μαθαίνεται με πνευματική άσκηση, όχι με ερωτική ή σεξουαλική έλξη, ούτε καν με πλατωνική έλξη. Γιατί για να μπορέσεις να συνεννοηθείς με τον άλλο, πρέπει πρώτα να το έχεις επιτύχει αυτό με τον εαυτό σου!
Και ο άλλος όμως πρέπει να κάνει αυτή τη δουλειά με τον εαυτό του και να προσπαθεί για την επικοινωνία. Χρειάζονται δυο για να χορέψουν ταγκό. Και σίγουρα το να επικοινωνήσεις είναι πιο δύσκολο από το να συγχρονιστείς στο ταγκό, κι ας είναι από τους πιο δύσκολους χορούς!
Πώς επικοινωνούμε λοιπόν;
Υλικά: 2 άνθρωποι που προσπαθούν για αυτογνωσία και που θέλουν να είναι καλά με το ταίρι τους.
Εκτέλεση: Κάθε φορά που συνομιλούμε με τον άλλο, δίνουμε έμφαση στο να καταλάβουμε το μήνυμα που θέλει να μας δώσει, τον ακούμε.
Δεύτερον: μεταφέρουμε το μήνυμα που θέλουμε εστιάζοντας στον εαυτό μας και όχι στον άλλο. Δηλαδή μιλούμε για το πώς νιώθουμε εμείς, γιατί νιώθουμε έτσι και γιατί θέλουμε αυτό το πράγμα εάν ζητούμε κάτι. Τις περισσότερες φορές τα ζευγάρια μιλούν ο ένας στον άλλο, αλλά δεν μιλούν για τον εαυτό τους. Μιλούν για αυτά που τους έκανε ο άλλος, για τα λάθη του άλλου, για το ποιο είναι το σωστό να γίνει και χρησιμοποιούν εκφράσεις που δυναμιτίζουν μια σχέση όπως : Πάντα έτσι κάνεις, εσύ φταις πάλι, στα έλεγα εγώ και δεν μου άκουγες, δεν με καταλαβαίνεις, δεν με αγαπάς κτλπ.
Κάποτε διάβασα ένα βιβλίο, ούτε καν θυμάμαι τώρα τον τίτλο, ούτε το θέμα, νομίζω ήταν για την αυτοεκτίμηση, στο οποίο έγραφε πως το υψηλότερο επίπεδο εγγύτητας ανάμεσα σε ένα ζευγάρι δεν είναι να μοιραστούν οτιδήποτε άλλο παρά τον πόνο και τον φόβο τους. Να μπορούν δηλαδή να ξεγυμνωθούν ουσιαστικά μπροστά στον άλλο και να παραδεχθούν ότι φοβούνται, ότι ζηλεύουν, ότι νιώθουν μειονεκτικά, ότι πονούν για μια απώλεια κτλπ. Αυτό έλεγε είναι το υψηλότερο επίπεδο εγγύτητας, όχι η σεξουαλική ένωση δύο ανθρώπων. Και το προηγούμενο επίπεδο ήταν το μοίρασμα των συναισθημάτων και πριν από αυτό το μοίρασμα των σκέψεων.
Για να μπορέσουμε να επικοινωνήσουμε με τον άλλο, πρέπει να είμαστε διαθέσιμοι να παραδεχθούμε τις αδυναμίες και τις ατέλειες μας, τους φόβους και τους πόνους μας. Πόσες και πόσες παρεξηγήσεις δεν γίνονται ανάμεσα στα ζευγάρια επειδή ο καθένας προσπαθεί να κρύψει τις αδυναμίες του και τους φόβους τους και τι τον πονάει;
Ακόμη και στο σεξ, τα περισσότερα προβλήματα προκύπτουν λόγω παρεξηγήσεων επειδή φοβόμαστε να μιλήσουμε ανοικτά με τον άλλο. Να του αποκαλύψουμε τους δαίμονες μας. Που όπως πολύ εύστοχα έγραψε πριν 100 χρόνια περίπου ο Καβάφης τους κουβαλούμε μέσα μας.
«Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρείς,
αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.»
Κι αν το ταίρι μας μας αγαπάει, δεν θα φοβηθεί από τους δικούς μας δαίμονες. Ίσα ίσα θα ανακουφιστεί που δεν είναι μόνος του σε αυτό το ταξίδι. Που και ο σύντροφος του έχει να αντιμετωπίσει παρόμοια τέρατα. Γιατί λίγο πολύ οι φόβοι του κάθε ανθρώπου και οι πόνοι του είναι παρόμοιοι.
Τι κρίμα, να βλέπεις ζευγάρια ωραία και ταιριαστά ωσάν φωτογραφία σε κορνίζα και να μην συνδέονται ουσιαστικά; Να μην τολμούν να γυμνωθούν μπροστά στον σύντροφο τους για να συνδεθούν βαθειά; Να επικοινωνήσουν. Να γυμνώσουν την ψυχή τους.
Όλοι ταλαίπωροι άνθρωποι είμαστε.
Όλοι έχουμε τους φόβους και τους πόνους μας, τα κόμπλεξ μας.
Ουδείς τέλειος.
Δεν υπάρχει τελειότητα στην ανθρώπινη φύση. Κι αυτό κατά τη γνώμη μου, είναι το ωραίο. Η περιπέτεια για την οποία αξίζει να ζεις. Να ανακαλύπτεις συνέχεια ομορφιές. Η μεγαλύτερη ομορφιά της ψυχής βρίσκεται στην αποκάλυψη της γύμνιας της, της ανθρώπινης φύσης της, της μη παντοδυναμίας της. Κανείς δεν θα ήθελε να ζει με ένα τέλειο παντοδύναμο ον, χωρίς ελλείψεις. Θα ένιωθε μειονεκτικά και απειλητικά. Και θα προσπαθούσε ίσως να φτιάξει μια τέτοια εικόνα και για τον εαυτό του, θάβοντας βαθειά τα στοιχεία που τον κρατούν ζωντανό και συνδεδεμένο με την ψυχή του. Φανταστείτε, δυο κούκλες άψυχες να κρατάνε χέρια και να προχωρούν. ʼνθρωποι χωρίς επικοινωνία. Με λαμπερή επικάλυψη. Απέξω κούκλα, κι από μέσα πανούκλα. Κι όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, όταν αποκαλύψουμε την εσωτερική μας ασχήμια στον εαυτό μας και την παραδεχθούμε και στο σύντροφο μας, τότε ομορφαίνουμε. Τότε συνδεόμαστε ανθρώπινα και βαθειά. Τότε υπάρχει ουσιαστική ελπίδα για καλυτέρευση της σχέσης μας, και του εαυτού μας.
Είναι δύσκολο πράγμα η μοναξιά. Πολύ δύσκολο. Το έχω ζήσει για πολλά χρόνια στη ζωή μου. Τα μεσοδιαστήματα μου ήταν πάντα μεγάλα. Το τελευταίο διάρκεσε 4 ολόκληρα χρόνια. Όσο δύσκολα όμως κι αν ήταν, ακόμη πιο δύσκολο είναι να είσαι καλά μέσα σε μια σχέση. Και η καταλληλότερη προετοιμασία για αυτό είναι στα μεσοδιαστήματα να επιδιδόμαστε στην επώδυνη αλλά απελευθερωτική γνωριμία με τον εαυτό μας.
Απαντώντας λοιπόν, στην ερώτηση της φίλης, που ξέρει ποια είναι, για το πώς βελτιώνουμε την επικοινωνία με το ταίρι μας: βελτιώνοντας την επικοινωνία με τον εαυτό μας.
Το οποίο είναι μια διαδικασία ζωής. Η αυτογνωσία. Δύσκολη, επώδυνη κάποιες φορές, αλλά τόσο απελευθερωτική. Γιατί η αλήθεια ελευθερώσει ημάς! Κι αυτή είναι η φράση από την Βίβλο που αγαπώ πιότερο.
Η αλήθεια ελευθερώσει ημάς.
Μας το εύχομαι!
Με αγάπη,
Θέκλα Πετρίδου
Ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια, συγγραφέας.
