Την Μαριάννα Παφίτη, φιλόλογο και ακτιβίστρια, φιλοξενήσαμε στις ακόλουθες εκπομπές:
https://www.youtube.com/watch?v=fEa-1…
Η επιστολή της Μαριάννας Παφίτη:
“Θέκλα μου αγαπημένη,
Όταν η Κίρκη δίνει ταξιδιωτικές οδηγίες στον Οδυσσέα, του περιγράφει πρώτα τη Σκύλλα, το τέρας με τα δώδεκα πόδια και τους έξι λαιμούς, που έχει ένα τρομερό κεφάλι σε κάθε λαιμό, με τρεις σειρές δόντια, που παραμονεύει τα θύματά της και δεν γλιτώνει κανείς. Υπάρχουν όμως και καλά νέα: Έχει μόνο έξι κεφάλια. Θα φάει λοιπόν μόνο έξι συντρόφους του Οδυσσέα, και οι υπόλοιποι θα γλιτώσουν, ενώ στην άλλη πλευρά υπάρχει η Χάρυβδη, μια δίνη που μπορεί να καταπιεί ολόκληρο το πλοίο μαζί με τους άντρες του. Έτσι, τον συμβουλεύει: χίλιες φορές να θρηνήσεις έξι συντρόφους, παρά να τους χάσεις όλους μονομιάς.
Ο μύθος είναι ένα ιδιαίτερο είδος ιστορίας, που προσπαθεί να ερμηνεύσει κάποιες όψεις του κόσμου που μας περιβάλλει. Ο μύθος της «Σκύλλας και της Χάρυβδης» δημιουργήθηκε από τη φαντασία και τις διηγήσεις των ναυτικών που πίστευαν ότι τα φοβερά καιρικά φαινόμενα οφείλονταν στην ύπαρξη δύο φρικτών τεράτων.
Στα λέω αυτά για να καταλήξω σε κάτι σημερινό Θέκλα μου. Λέμε σκύλλα την σκληρή γυναίκα χωρίς συναισθήματα, είναι συχνά βρισιά η χρήση της λέξης.
Και σκέφτομαι γω, τι κι αν η υβριστική χρήση της λέξης σήμερα δεν είναι παρά η προσπάθεια των σημερινών ναυτικών, των ανδρών, που επιχειρούν να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν το μη αποδεχτό, ακόμη, φαινόμενο μιας γυναίκας με φωνή; Γιατί αυτή η γυναίκα με φωνή είναι η ορμητική θάλασσα που τους απειλεί, κινδυνεύουν από την φουρτούνα της και τα θεόρατα κύματά της.
Ξεκίνησα την επιστολή μου έτσι, Θέκλα μου, γιατί, μάλλον, είμαι και γω μια σκύλλα με δώδεκα πόδια και έξι λαιμούς άμα σκεφτείς όσα με απασχολούν σε αυτή την ζωή.
Προχτές, λοιπόν, που μίλησα για «τα ΑμεΑ» και την αυτόνομη διαβίωση, αναρωτήθηκα, ρητορικώ τω τρόπω, από πού ξεσηκώσαμε αυτή την άθλια αναφορά προς τους ανάπηρους Ανθρώπους και, ρητορικώ τω τρόπω, διερωτήθηκα αν η Ελλάδα πρώτη χρησιμοποίησε την αναφορά αυτή.
Την επομένη, Θέκλα μου, ένας «ναυτικός», «χρόνιος» πρόεδρος,χρόνιο νόσημα το προεδριλίκι. θέλησε, με ανδρική παρρησία, να με διορθώσει: η ονομασία «άτομα με αναπηρία» προέρχεται από την αγγλική ονομασία persons with disabilities όπως το χρησιμοποιεί η σύμβαση του ΟΗΕ για τα Άτομα με Αναπηρία! Άρα, εσύ, γυναίκα δεν ήξερες κι αναρωτιόσουνα κιόλας! Ενώ εγώ, ο άντρας παντογνώστης, σε 12 ώρες μετά την ομιλία σου, επανέρχομαι και σε διορθώνω!
Δεν θα πω άλλα για κανέναν προεδρίνο.
Προχωρώ στην αγγλική λέξη person.
– a man, woman, or child
– a human being regarded as an individual
– HUMAN, INDIVIDUAL —sometimes used in combination especially by those who prefer to avoid man in compounds applicable to both sexes
Οι συνειρμοί δικοί σου Θέκλα μου.
Προχωρώ στο «άτομο» με το οποίο επιλέξαμε να μεταφράσουμε το person στην ελληνική γλώσσα.
Η λέξη άτομο προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό «ἄτομον», ουδέτερο του επιθέτου ἄτομος ἀ- στερητικό + τέμνω, αυτός που δεν μπορεί να διαιρεθεί. Σήμερα χρησιμοποιείται στην χημεία, ειρωνικά «ρε το άτομο!»και για να δηλώσει το πρόσωπο. Το τελευταίο θα μπορούσε να είναι το αντεπιχείρημα μα δεν με ικανοποιεί και θα εξηγήσω γιατί.
Την ταμπέλα ΑμεΑ την κουβαλώ και γω πλέον. Μα δεν δέχομαι να μιλάνε για μένα σαν να είμαι ένα ουδετεροποιημένο ον, ένα «το» που ανήκει σε μια ομάδα από παρόμοια ουδετεροποιημένα όντα.
Αναφερόμαστε, λοιπόν, «στα ΑμεΑ» και διαβάζουμε, ή ακούμε, φράσεις και προτάσεις όπως: «ψηφίστηκε ο νόμος για τα ΑμεΑ», «προσβασιμότητα ΑμεΑ σε παραλίες», «ανακοίνωση για τα ΑμεΑ» κ.ά.
Δεν ξέρω τι εικόνα έρχεται στο μυαλό της καθεμιάς και του καθενός όταν ακούει για «τα ΑμεΑ», μα στο δικό μου το μυαλό, που είμαι η ίδια Άνθρωπος με Αναπηρία, σχηματίζεται μια εικόνα όντων που κουβαλούνε τόσα και τέτοια διακριτά χαρακτηριστικά ώστε να σχηματίζουν ξεχωριστή πληθυσμιακή κοινότητα η οποία διαμένει κάπου μακριά από την κοινωνία των ανθρώπων. Κάπου αλλού, οργανωμένη τόσο καλά ώστε να φέρει και ξεχωριστό όνομα, η κοινότητα των ΑμεΑ μοιάζει λίγο με τους τερατόμορφους εξωγήινους, μας τρομάζει λίγο, μια παραμόρφωση είναι, συνήθως, ορατή ή αισθητή.
Η αναφορά αυτή έχει τρυπώσει παντού. Αντιλαμβάνομαι, όμως, πλήρως την ψυχολογία της χρήσης της από το κράτος και νομίζω, Θέκλα μου, πως όλοι καταλαβαίνουμε την ψυχική αποστασιοποίηση, και όχι μόνο, που δημιουργεί η ταμπέλα αυτή.
Η ένστασή μου στη συγκεκριμένη ονοματοδοσία θα είναι συνεπής όσο ζω και μπορώ να μιλάω. Είμαι άνθρωπος με αναπηρία, άνθρωποι είμαστε όλοι, με δικό μας όνομα και προσωπική ιστορία.”
